1.0 Maksud dan latar belakang nasionalisme
Nasionalisme bermaksud perasaan cinta akan
bangsa dan negara. Perasaan ini telah mencetuskan gerakan untuk membebaskan
tanah air daripada belenggu penjajahan. Contohnya penjajahan British di Tanah
Melayu. Selain itu bermaksud membebaskan negara dari pengaruh budaya barat.
Malahan membebaskan negara daripada penguasaan ekonomi penjajah.
Gerakan nasionalisme merupakan usaha
masyarakat tempatan menentang apa sahaja bentuk penjajahan oleh kuasa luar.
Penentangan didorong oleh hasrat membebaskan negara daripada kuasa penjajah. Di
Malaysia penentangan terhadap British dilakukan oleh pemimpin dan rakyat
tempatan sejak abad ke-19.
Gerakan ini bertujuan untuk menjaga
kepentingan mereka daripada penjajah. Contohnya sejak abad ke-19, penentangan
telah dilakukan oleh beberapa pemimpin tempatan seperti Dato’ Maharajalela,
Rentap dan Mat Salleh. Walau bagaimanapun gerakan nasionalisme telah bermula
secara menyeluruh pada awal abad ke-20.
2.0 Faktor-faktor penentangan dan pemangkin
semangat nasionalisme 2.1 Faktor-faktor
penentangan pemimpin tempatan terhadap British di Tanah Melayu, Sabah dan Sarawak pada abad
ke-19.
Antara sebab penentangan masyarakat
tempatan terhadap British di Tanah Melayu ialah dasar penaklukan British.
Penentangan terhadap British oleh masyarakat tempatan adalah disebabkan oleh
dasar penaklukan British di daerah mereka seperti di Naning, Pahang, Kelantan,
Terengganu, Sarawak dan Sabah. Dasar penaklukan British terhadap Negeri-Negeri
Melayu bertujuan untuk mengukuhkan kedudukan kuasa politiknya. Melalui dasar
ini, penguatkuasaan politik British menjadi luas dan kawasan itu akan terikat
dengan perintah dan peraturannya. Contohnya, Penentangan Dol Said terhadap
British kerana mengambil alih Melaka daripada Belanda. Ini kerana Naning
dipaksa menjadi jajahan takluk British dan membayar ufti.
Selain itu, eksploitasi terhadap ekonomi
tempatan menjadi sebab penentangan masyarakat tempatan terhadap British di
Tanah Melayu. Penentangan terhadap British berlaku kerana British ingin
menguasai ekonomi tempatan bagi kepentingannya. Penguasaan ekonomi dilakukan
melalui perjanjian yang dimeterai oleh British dengan pemimpin tempatan.
Menerusi perjanjian ini, saudagar dari Negeri-Negeri Selat dibenarkan
menjalankan aktiviti perlombongan dan perdagangan bijih timah. Ini menimbulkan
kemarahan penduduk tempatan terhadap British.
Seterusnya, perlaksanaan pentadbiran Barat
terhadap masyarakat tempatan. British memperkenalkan sistem cukai,
undang-undang dan peraturan-peraturan tanah untuk mendapatkan hasil yang
maksimum. Peraturan British juga bertentangan dengan amalan tradisi masyarakat
tempatan. Contohnya, tanah boleh dibuka mengikut keperluan mereka dan tidak
perlu membayar cukai. British telah memaksa sistem pentadbiran Barat kepada
penduduk tempatan. Contohnya di Terengganu, penentangan berlaku kerana British
menetapkan bahawa setiap tanah yang hendak dibuka oleh penduduk tempatan mesti
mendapat kebenaran British dan tanah tersebut akan dikenakan cukai.
Campur tangan British dalam adat resam
tempatan turut membawa kepada penentangan penduduk tempatan. British telah
memaksa penduduk tempatan menerima budaya British yang amat bertentangan dengan
budaya masyarakat tempatan. Misalnya di Perak, J.W.W. Birch telah campur tangan
dalam adat resam masyarakat Melayu, iaitu amalan menggunakan orang suruhan.
Tindakan Birch telah ditentang oleh pemimpin dan masyarakat tempatan.
Di samping itu, pembesar tempatan
kehilangan kuasa dan pengaruh. Ini kerana British telah mengambil kawasan
pentadbiran mereka. Sebelum penjajahan, kebanyakan pemimpin tempatan telah
dilantik oleh sultan untuk mentadbir kawasan tersebut. Perlantikan ini telah
memberi kuasa kepada mereka untuk menjaga hal ehwal daerahnya seperti soal
pentadbiran, ekonomi dan sosial.. Keadaan ini telah menimbulkan perasaan tidak
puas hati dalam kalangan pemimpin tempatan sehingga mendorong mereka
menentang British.
Akhir sekali, kesulitan penduduk tempatan.
Penduduk tempatan tertekan dengan perlaksanaan undang-undang British yang
menyulitkan kehidupan mereka. Ini menyebabkan mereka telah memberi sokongan
kepada penentangan pemimpin tempatan. Kesetiaan kepada pembesar tempatan
sebagai ketua turut mendorong penduduk tempatan memberikan kerjasama dalam
menentang British.
2.2 Faktor-faktor pemangkin semangat nasionalisme
sehingga perang dunia kedua
Faktor-faktor pemangkin kebangkitan
semangat nasionalisme ialah tindakan Sir Andrew Clarke memperkenalkan sistem
politik barat. Ini telah memusnahkan sistem politik tradisional tempatan.
British telah meletakkan seorang residen yang mengambil alih pentadbiran negeri
daripada pembesar tempatan. Para pembesar diberikan pencen dan tempat mereka
digantikan oleh pegawai British. Bagi orang tempatan perubahan ini mencabar
sistem atau amalan tradisi mereka dan juga menjatuhkan maruah mereka. Hal ini
membangkitkan kebencian penduduk tempatan terhadap British.
Faktor pemangkin seterusnya ialah sistem
pendidikan Inggeris dan vernakular Melayu yang diperkenalkan pada akhir abad
ke-19, telah melahirkan golongan intelek melayu yang
mampu berfikir tentang kemajuan bangsanya.
Mereka menyedari perlunya sumbangan tenaga dan fikiran mereka untuk menyedarkan
bangsa Melayu. Mereka telah menggunakan idea baru untuk memajukan diri dan
menolak penjajahan British.
Selain itu, dasar British dalam mentadbir
Tanah Melayu telah menggalakkan sesiapa sahaja yang datang untuk melabur,
berniaga, berdagang, bekerja dan menetap di Tanah Melayu. Ramai orang asing
telah datang ke Tanah Melayu dan menetap di sini. Kemasukan orang asing yang
berterusan telah meningkatkan jumlah imigran dan menimbulkan persaingan kepada
penduduk tempatan. Mereka menguasai ekonomi Tanah Melayu dalam bidang
perlombongan bijih timah, perladangan getah dan perniagaan. Orang Melayu mula
kekal dengan pertanian padi yang tidak dimajukan oleh British.
Seterusnya, British juga telah membuka
bandar baru sebagai pusat pentadbirannya sedangkan orang Melayu tetap tinggal
di kampung-kampung dengan segala kekurangan. Kemajuan ekonomi seperti
perniagaan serta kewujudan prasarana contohnya elektrik, perkhidmatan pos,
telefon, sekolah, hospital dan lain-lain telah meningkatkan taraf hidup di
bandar. Keadaan ini menjarakkan lagi jurang taraf hidup antara orang tempatan
di luar bandar dengan imigran dan penduduk di bandar. Ternyata, dasar British
telah memundurkan lagi taraf hidup orang Melayu. Hal ini disedari oleh golongan
intelek melayu dan mereka menjadikannya isu gerakan nasionalisme Melayu.
Faktor pendudukan Jepun juga menjadi pemangkin
terhadap gerakan nasionalisme di Tanah Melayu. Pihak Jepun dengan konsep
kawasan Kesemakmuran Asia telah menekankan kebebasan Negara-negara Asia untuk
menentukan kemajuan masing-masing. Dengan konsep ini Jepun menggalakkan orang
tempatan berkerjasama dengannya dan berjanji akan memerdekakan mereka.
Bagaimanapun kesengsaraan hidup akibat kekurangan makanan dan ubat-ubatan serta
kekejaman pentadbiran Jepun menyebabkan sebilangan besar penduduk Tanah Melayu
membenci penjajahan sama ada oleh kuasa Barat atau Timur. Bagi mereka semua
penjajah tetap zalim dan menekan kehidupan orang tempatan.
Seterusnya, penguasaan Parti Komunis Malaya
(PKM) selama 14 hari pada tahun 1945 juga telah membangkitkan semangat
menentang penjajahan dan memulakan penyebaran ideologi komunis. Dalam tempoh
itu, PKM telah menguasai balai-balai polis dan memerintah dengan kejam. Mereka
membunuh dan menangkap sesiapa sahaja yang dianggap sebagai penyokong Jepun.
Gerakan ini telah mencetuskan konflik perkauman. Banyak orang Melayu terbunuh
dan rumah mereka dibakar oleh anggota PKM. Serangan mereka telah dibalas oleh
orang Melayu di Perak, Johor, dan Pahang.
Kemunculan mesin cetak telah memberikan kesan
kepada penyebaran ilmu pengetahuan dan mendorong penentangan terhadap British.
Perkara ini berlaku kerana melalui buku, akhbar, majalah, kitab agama dan
lain-lain idea menentang penjajah itu dapat disebarkan.
Faktor pemangkin seterusnya ialah Gerakan Pan
Islamisme yang telah membangkitkan kesedaran semangat kebangsaan Tanah Melayu.
Gerakan ini merupakan gerakan intelektual Islam seluruh dunia untuk
membangkitkan pemahaman yang lebih progresif terhadap Islam untuk menentang
penjajahan Barat ke atas Negara-negara Islam. Gerakan ini didokong oleh pelajar
Islam dari seluruh dunia. Gerakan reformis islam yang dimulakan oleh Syeikh
Muhammad Abduh, pensyarah di Universiti Al-Azhar Mesir telah tersebar luas.
Dalam tulisannya, beliau telah memberikan kupasan bahawa islam ialah cara hidup
yang menekankan kepentingan dunia dan akhirat, di samping mendorong umatnya menuju
kejayaan. Tulisan Syeikh Muhammad Abduh ini disebarkan dalam majalah al-Manar.
Selain itu gerakan Wahabi yang berlaku di Arab Saudi juga mendesak matlamat
sama.
Faktor yang terakhir ialah kesedaran politik
serantau yang berlaku di sekitar Asia Tenggara, terutama di Indonesia turut
mendorong kebangkitan nasionalisme di Tanah Melayu. Indonesia yang amat rapat
dengan Tanah Melayu dari segi geografi dan budaya telah mempengaruhi gerakan
nasionalisme di Tanah Melayu. Kesedaran ini telah melahirkan ramai golongan
intelektual. Contohnya, Zaba yang banyak mengkritik dasar British.
3.0 Peristiwa Kebangkitan Pemimpin Tempatan
menentang British
3.1 Tanah Melayu 3.1.1 Penghulu Dol Said di
Naning.
Penjajah Inggeris telah berjaya menduduki
Melaka selepas Perjanjian Inggeris-Belanda pada tahun 1824. Pihak British telah
mendakwa bahawa Naning merupakan sebahagian daripada wilayah Melaka. Oleh itu,
British menganggap Naning berada dibawah kekuasaan mereka. Oleh itu, Naning
terpaksa membayar cukai ke Melaka iaitu 1/10 daripada hasil yang terdapat di
Naning. Selain itu, British juga telah
mengarahkan supaya semua kesalahan-kesalahan jenayah yang berlaku di Naning
diselesaikan di Melaka kerana British menyalahkan tindakan Dol Said yang
menyelesaikan kesalahan jenayah di Naning pada tahun 1828.
Faktor penentangan oleh Penghulu Dol Said
berlaku apabila beliau menolak dakwaan British yang mengatakan Naning berada di
bawah wilayah British. Beliau juga telah menolak tindakan British yang
meletakkan Naning didalam wilayah mereka dengan cara tidak membayar ufti 1/10
yang seperti yang dituntut oleh British.
Peristiwa penentangan di Naning berlaku
apabila tindakan Penghulu Dol Said yang menolak untuk membayar ufti kepada
Melaka telah menyebabkan British menghantar tentera ke Naning untuk menawan
Naning pada tahun 1831. Penghulu Dol Said telah berjaya menewaskan serangan
British yang membawa seramai 150 tentera British yang dipimpin oleh Kapten
Wylie dalam usaha mereka menawan Taboh.
Kejayaan Penghulu Dol Said menewaskan
tentera British ini kerana Naning telah mendapat bantuan daripada Yamtuan Ali,
Syed Shaba, Penghulu Remai dan Rchat, Dato Kelana Sungai Ujong serta Penghulu
Gemencheh. Pada Jun 1832, British sekali lagi telah menghantar seramai 1200
orang tentera untuk menawan Naning. British telah berjaya menewaskan Penghulu
Dol Said kerana Naning telah menghadapi serangan ini sendirian dengan tidak
dibantu oleh sesiapa. Kekalahan Naning kepada British telah menyebabkan
Penghulu Dol Said terpaksa menyerah diri kepada British pada Febuari 1833.
3.1.2
Tok Janggut di Kelantan
Faktor penentangan menentang British di
Kelantan oleh Tok Janggut berlaku apabila British memperkenalkan Sistem
Penasihat British di Kelantan. Selain itu, pihak British telah memaksa penduduk
tempatan untuk menerima pakai sistem cukai yang diperkenalkan oleh mereka.
Peristiwa penentangan Tok Janggut di
Kelantan bermula apabila beliau telah membantah sistem cukai yang telah
diperkenalkan oleh British. Beliau
enggan untuk membayar cukai sebagai tanda bantahan kepada sistem cukai
yang diperkenalkan oleh British namun tindakan beliau tersebut tidak dilayan
oleh Pegawai Daerah Pasir Puteh. Sebaliknya British telah mengarahkan pihak
polis untuk menangkap Tok Janggut tetapi gagal.
Pada tahun 1915, Tok Janggut bersama-sama
dengan Engku Besar Jeram, Tuan Ahmad, Penghulu Adam, Haji Said, Che Ishak serta
rakyat tempatan telah membuat pakatan untuk menyerang Pasir Puteh. Mereka telah
berjaya menawan daerah Pasir Puteh
seterusnya membentuk sebuah kerajaan baru di Pasir Puteh. Kerajaan baru
itu diketuai oleh Engku Besar Jeram sebagai raja, Tok Janggut sebagai Perdana
Menteri dan Che Ishak sebagai Pegawai Daerah.
Bagi menawam semula Pasir Puteh, British
telah menggunakan nama sultan bagi menentang Tok Janggut. Oleh itu, British
telah membawa masuk pasukan tentera daripada Negeri-Negeri Selat dengan kapal
perang H.M.S.Cadmus yang telah mendarat di Tumpat Kelantan. British telah
memulakan serangan mereka pada Mei 1915 di Saring. Serangan British yang tersusun
dan penggunaan senjata yang moden telah berjaya melumpuhkan perjuangan Tok
Janggut dan pengikutnya.
Selain itu, Tok Janggut juga telah
terkorban semasa serangan yang dilakukan oleh British. Mayat beliau telah
diarak ke seluruh pekan Kota Bharu sebelum digantung di pasar dengan kepala ke
bawah dan kaki ke atas sebagai amaran kepada masyarakat tempatan supaya tidak
berani menentang British.
3.1.3
Dato’ Maharajalela di Perak
Penentangan di Perak dipimpin oleh Dato’
Maharaja Lela dengan dibantu oleh semua pembesar dan sultan. Antara sebab-sebab
penentangan ialah residen J.W.W Birch memungkiri fungsinya sebagai penasihat
seperti yang terkandung dalam Perjanjian Pangkor 1874. Para pembesar menolak sistem cukai yang
menghapuskan hak mereka. Para pembesar menolak penguasaan British terhadap
kawasan mereka. Selain itu, para pembesar menolak campur tangan British dalam
adat resam dan hal ehwal tempatan. Contoh larangan menggunakan hamba. J.W.W.
Birch juga tidak menghormati sistem sosial tempatan dan tidak pandai berbahasa
Melayu.
Peristiwa penentangan bermula apabila Dato’ Maharaja Lela bermesyuarat dengan
pembesar Melayu di Durian Sebatang untuk menentang undang-undang British pada
21 Julai 1875. Dat’o Maharaja Lela, Dato’ Sagor, Pandak Anduk, Seputum telah
membunuh J.W.W Birch pada 2 Nov 1875 di
Sungai Perak, Pasir Salak. Pihak British dengan 500 orang tentera melancarkan
serangan terhadap Pasir Salak . Dato’ Maharaja Lela dan Dato’ Sagor melarikan
diri ke Kota Lama. Pada 20 November 1877 Dato’ Maharaja Lela, Dato’ Sagor dan
Pandak Lam, Seputum dan Pandak Indut dijatuhkan hukuman gantung. Sultan
Abdullah, Menteri Ngah Ibrahim, Syahbandar dan Laksamana telah dibuang negeri
ke Pulau Seychelles.
3.1.4
Haji Abdul Rahman Limbong di Terengganu
Haji Abdul Rahman Limbong mengetuai
penduduk kampong membersihkan tanah di
Kuala Telemong tanpa menghiraukan peraturan tanah British. Pada Mei 1925,
kira-kira 300 penduduk kampong telah berkumpul dan membuka tanah milik Tengku
Nik Maimunah ibn Sultan Zainal Abidin III. Tindakan ini telah membimbangkan
pihak British. Namun dengan jasa baik Tengku Nik Maimunah, mereka dapat di
suraikan.
Kemuncak kemarahan rakyat ialah pada Mei
1928, iaitu dengan melakukan serangan bersenjata terhadap bangunan kerajaan di Kuala
Berang. Mereka telah berjaya menawan bangunan kerajaan tersebut. Manakala satu
kumpulan lagi berkumpul di Kuala Telemong bersiap sedia menunggu arahan
untuk menentang British.
Namun dengan menggunakan kuasa dan nama
sultan, British telah menghantar tiga pembesar untuk menawan semula Kuala
Berang serta menangkap dan memburu sesiapa sahaja yang menghalangnya. Ini
memudahkan British menghadapi penentangan rakyat kerana orang Melayu tidak akan
menderhaka kepada sultan. Sepasukan polis seramai 25 orang telah menyerang
Kuala Telemong dan berjaya menumpaskan kebangkitan penduduk tempatan dengan
membunuh 11 orang. Haji Abdul Rahman Limbong telah diserang oleh 50 orang polis
yang dibawa dari Singapura. Haji Abdul Rahman Limbong berjaya di tahan dan
telah dibuang negeri ke Makkah.
3.1.5
Dato’ Bahaman di Pahang
Pada tahun 1888, Dato’ Bahaman dan
pembesar-pembesar Pahang telah bangkit menentang Residen British pertama di
Pahang, iaitu J.P. Rodgers. Dato’ Bahaman menentang perlaksanaan undang-undang
British yang bertentangan dengan adat resam dan sistem politik tempatan seperti
sistem kehakiman, pungutan hasil tanah, sistem cukai, dan penubuhan pasukan polis luar. Ini kerana undang-undang
tersebut telah menghakis kuasa Dato’ Bahaman sebagai Orang Kaya Setia Perkasa
Pahlawan Semantan. Dato’ Bahaman dan rakan-rakannya seperti Tok Gajah dan Iman
Rasul telah bersatu menentang British selama lima tahun.
Siri
penentangan Dato’ Bahaman ialah pada 1890, iaitu menentang pembinaan Balai
Polis Lubuk Terua. Pada tahun 1891, beliau telah menyerang British kerana
menangkap anak buahnya. Seterusnya pada tahun 1892 pula, beliau telah menyerang
dan menawan semula Lubuk Terua. Pada tahun 1894, beliau kemudiannya telah
menyerang dan menguasai Kuala Tembeling dan Jeram Ampai. Namun akibat tekanan
British, pada tahun 1895, Dato’ Bahaman telah berundur ke Kelantan.
Dato’ Bahaman dan rakan-rakannya telah
mendapat perlindungan daripada penduduk dan pembesar Terengganu dan Kelantan.
Selepas itu, Dato’ Bahaman kemudiannya menetap di Hulu Kelantan. Manakala Tok
Gajah dan keluarganya menetap di Hulu Terengganu. Pada tahun 1896, Dato’
Bahaman berpindah ke Bangkok dan diberikan perlindungan politik oleh Raja
Chulalongkorn. Beliau telah menetap di Cheing Mai dan diberikan wang sara hidup
sebanyak 1000 baht dan kemudiannya
meninggal dunia di sana.
3.1.6
Yam Tuan Antah di Negeri Sembilan
Penentangan oleh pembesar tempatan terhadap
penguasaan British telah dilakukan oleh Yam Tuan Antah Sri Menanti dan Dato’
Syahbandar Sungai Ujong, iaitu Abdullah Tunggal. Kedua-duanya telah menentang
kemasukan British di Sungai Ujong. Malah Dato’ Syahbandar Sungai Ujong enggan
menandatangani perjanjian dengan British pada 21 April 1874. Dato’ Syahbandar
juga menentang Dato’ Kelana Sungai Ujong, iaitu Syed Abdul Rahman yang
mempelawa British untuk campur tangan dalam pertikaian mereka.
Kedua-dua pemimpin tempatan ini, berebut
kawasan sempadan untuk mengenakan cukai kepada pedagang bijih timah dari
Negeri-Negeri Selat. Hasil kerjasama dengan British, Dato’ Kelana Syed Abdul
Rahman berjaya mengalahkan Dato’ Syahbandar Abdullah Tunggal untuk menguasai
Sungai Ujong. Ini menyebablam Dato’ Syahbandar Abdullah Tunggal terpaksa
berundur ke Selangor. Walau bagaimanapun, beliau telah kembali semula ke Sungai
Ujong dan menandatangani perjanjian dengan British pada 10 November 1874.
Akhirnya, Dato’ Syahbandar bersetuju meletakkan jawatan dan berhijrah ke
Singapura. Ini membolehkan Dato’ Kelana Syed Abdul Rahman menguasai seluruh
Sungai Ujong tetapi tertakluk di bawah penguasaan British.
3.2 Sarawak
3.2.1 Rentap
Rentap merupakan pemimpin Iban yang
menentang James Brooke pada tahun 1853 kerana bertindak menghapuskan orang Iban
di Sungai Skrang yang dianggap sebagai lanun. Beliau telah menyerang pasukan
James Brooke di kubu Nanga Skrang bagi menghalang kezaliman James Brooke di
daerah tersebut.
Rentap dan pengikutnya berjaya mengusir
James Brooke tetapi tentera James Brooke telah bertindak balas dengan membakar
kampung mereka. Rentap dan pengikutnya berundur ke Bukit Sadok, namun sekali
lagi mereka diserang oleh James Brooke. Tentera James Brooke berjaya
mengalahkan Rentap pada tahun 1861. Rentap terpaksa berundur ke Ulu Sungai
Entabai dan serangannya semakin lemah.
3.2.2
Linggir
Linggir ialah pemimpin Iban di Saribas yang
menentang penaklukan James Brooke pada tahun 1849 dengan menyerang kapal
Nemesis dekat Batang Lupar. Serangan ini merupakan tindak balas terhadap
langkah James Brooke dan kapten Farquhar menghalang pelayaran mereka di Sungai
Saribas. Bagaimanapun, Linggir dan pengikutnya tewas dalam pertempuran tersebut.
4.2.3
Syarif Masahor
Penentangan orang Melayu di bawah pimpinan
Syarif Masahor dan Datuk Patinggi Abdul Gapur berlaku kerana mereka menolak
penguasaan James Brooke di wilayah mereka, iaitu di Sungai Rajang pada tahun
1857. Hal ini disebabkan mereka kehilangan kuasa memungut cukai dan pengaruh
terhadap penduduk tempatan. Pada tahun 1858, James Brooke telah membina sebuah
kubu di Kanowit. Syarif Masahor telah menyerang kubu tersebut. Beliau dan Datuk
Patinggi Abdul Gapur kemudian menyerang James Brooke di Kuching. Bagaimanapun,
tentangan mereka gagal. Syarif Masahor melarikan diri ke Brunei tetapi beliau
telah diserahkan oleh Sultan Brunei kepada British di Singapura. Datu Patinggi
Abdul Gapur pula melarikan diri ke Betawi tetapi beliau berjaya ditahan oleh
Belanda dan diserahkan kepada James Brooke.
3.3 Sabah 3.3.1 Mat Salleh
Di Sabah, terdapat beberapa penentangan
oleh pemimpin tempatan terhadap Syarikat Borneo Utara British (SBUB). Contohnya, Mat Salleh. Beliau ialah pemerintah daerah
Tambunan dan Sungai Sugut. Namun, pihak SBUB tidak menghiraukan kedudukan Mat
Salleh. Ini kerana British bukan sahaja menduduki kawasan pengaruh Mat Salleh,
malah
mereka turut melaksanakan sistem cukai kepala
dan surat perahu. Pegawai-pegawai syarikat itu juga bersikap kasar terhadap
penduduk tempatan.
Mat Salleh telah ke Sandakan berbincang
dengan SBUB pada tahun 1895, tetapi tidak dilayan. Sebaliknya, Gabenor Beaufort
telah menyerang dan membakar kampungnya. Mat Salleh terpaksa melarikan diri.
Pada tahun 1897, beliau dan para pengikutnya telah melakukan serangan mengejut
terhadap kubu SBUB di Pulau Gaya. Ekoran itu, SBUB telah menawarkan pelan damai
pada Mat Salleh, iaitu menyerahkan Tambunan kepadanya. Namun, SBUB mungkir
janji dan hal ini menyebabkan Mat Salleh sekali lagi menyerang kubu SBUB.
Serangan ini dibalas oleh pasukan tentera SBUB dengan menyerang kubu Mat
Salleh. Beliau akhirnya tewas dan meninggal dunia pada 31 Januari 1900.
4.0 Keberkesanan pemimpin tempatan menentang
British 4.1 Keberkesanan penentangan
pemimpin tempatan terhadap British pada abad ke-19.
Keberkesanan penentangan pemimpin tempatan
terhadap Bitish pada abad ke-19 ialah kejayaan Dato’ Maharajalela menyatukan
dan bekerjasama dengan para pembesar untuk menentang British. Dalam peristiwa
tersebut, Sepuntum telah berjaya membunuh J.W.W Birch dan Kapten Innes
menyebabkan British terpaksa meminta bantuan daripada tentera SHTI di Hong Kong
dan India.
Selain itu, keberkesanan penentangan pemimpin
tempatan juga dapat dilihat melalui kejayaan Dol Said dalam mengalahkan British
semasa serangan ke atas Naning pada tahun 1831. Kebijaksanaan Dol Said
mendapatkan bantuan tentera dari Yam Tuan Ali dari Rembau, Syed Shahban dan
Penghulu Remai dapat mengalahkan tentera British seramai 150 orang.
Seterusnya, kejayaan Mat Salleh melancarkan
serangan mengejut terhadap kubu SBUB di Pulau Gaya telah memaksa SBUB
mengadakan pelan damai kepada Mat Salleh dan berjanji akan menyerahkan
Tambunan.
Sehubungan dengan perkara di atas, perjuangan
Tok Janggut juga berjaya mencabar British. Keberkesanan perjuangan Tok Janggut
terbukti apabila pihak polis yang diarahkan menangkap Tok Janggut gagal
menangkapnya. Malah beberapa pembesar tempatan juga telah menyerang Pasir Puteh
dan mereka berjaya mendudukinya.
Di
samping itu, perjuangan Tuan Haji Abdul Rahman Limbong juga memperlihatkan
keberkesanan pada tahap awal. Beliau bersama rakyat Telemong telah beberapa
kali mengingkari peraturan tanah yang ditetapkan oleh British. Beliau mengetuai
penduduk kampung membuka tanah pada tahun 1922 dan 1925.
Seterusnya, perjuangan Dato’ Bahaman juga
memperlihatkan keberkesanannya kerana berjaya menyerang British dan menawan
semula Lubuk Terua yang telah dikuasai oleh British. Dato Bahaman dan pengikut
juga berjaya menguasai Kuala Tembeling dan Jeram Ampai.
4.2 Kejayaan pemimpin tempatan menentang British
pada abad ke-19.
4.2.1 Penghulu Dol Said Penghulu Dol Said
mengingkari arahan British supaya Naning menghantar 1/10 hasil sebagai ufti
kepada Melaka. Penghulu Dol Said berjaya mengalahkan 150 orang tentera British
pimpinan Kapten Wyllie.
4.2.2 Dato’ Maharaja Lela Sultan Abdullah
dan Dato’ Maharaja Lela serta pembesar Perak telah melakukan bantahan terbuka terhadap
campur tangan British di Perak. Dato’ Maharaja Lela juga telah berjaya membina
kubu di Pasir Salak. Selain itu, kejayaan yang paling besar ialah berjaya
membunuh residen British di Perak iaitu J.W.W. Birch.
4.2.3 Dato’ Bahaman Dato’ Bahaman menyerang
British kerana menangkap anak buahnya. Dato’ Bahaman menyerang dan berjaya
menawan semula Lubuk Terua. Beliau juga berjaya menguasai Kuala Tembeling dan
Jeram Ampai.
4.2.4 Tok Janggut Kejayaan yang dicapai
oleh Tok Janggut ialah ketika menentang British di Pasir Puteh dan berjaya
menawan daerah tersebut. Penawanan daerah Pasir Puteh berjaya membentuk sebuah
kerajaan di mana Engku Besar Jeram telah dilantik sebagai Raja, Tok Janggut
sebagai Perdana Menteri dan Che Ishak sebagai Pegawai Daerah.
4.2.5 Haji Abdul Rahman Limbong Haji Abdul
Rahman Limbong mengetuai penduduk membersihkan tanah di Kuala Berang tanpa
menghiraukan peraturan tanah British. Beliau juga bersama penduduk tempatan
melancarkan penentangan bersenjata pada tahun 1928. Mereka telah menyerang dan
berjaya menduduki bangunan kerajaan di Kuala Berang.
4.2.6 Rentap Di Sarawak, Rentap telah
menyerang tentera James Brooke di Kubu Nanga Skrang dan berjaya mengusir James
Brooke dari kawasanya.
4.2.7 Mat Salleh Akhir sekali ialah kejayaan
pemimpin Mat Salleh di Sabah melakukan serangan mengejut terhadap Kubu SBUB di
Pulau Gaya. Ini menyebabkan SBUB terpaksa menawarkan pelan damai kepada Mat
Salleh dengan menyerahkan Tambunan kepadanya.
4.3 Strategi perjuangan pemimpin tempatan menentang
penjajahan British.
Dol Said menggunakan taktik dengan cara
mendapatkan bantuan ketenteraan daripada Yam Tuan Ali dari Rembau, Syed Shaban,
Penghulu Remai dan Rechat, Dato’ Kelana Sungai Ujung serta Penghulu Gemencheh
untuk mengalahkan 150 orang tentera British.
Rentap pula menentang penaklukan James
Brooke dengan menyerang Kapal Nemesis dekat Batang Lupar. Syarif Masahor telah
menyerang kubu James Brooke di Kanowit. Seterusnya, menyerang James Brooke di
Kuching bersama-sama dengan Datu Patinggi Abdul Gapur.
Mat Salleh telah menggunakan strategi
melalui perbincangan tetapi tidak dilayan oleh pihak SBUB. Mat Salleh dan
pengikutnya telah melakukan serangan mengejut terhadap kubu SBUB di Pulau
Gaya.
Dato’ Maharaja Lela membuat bantahan
terbuka terhadap campur tangan British dan mengarahkan pengikutnya untuk
membunuh J.W.W. Birch di Sungai Perak, Pasir Salak.
Dato’ Bahaman menyerang dan menawan semula
Lubuk Terua. Kemudian menyerang dan menguasai Kuala Tembeling dan Jeram Ampai.
Engku Besar Jeram, Tuan Ahmad, Penghulu Adam, Haji Said, Che Ishak dan rakyat
tempatan menyerang Pasir Puteh dan berjaya mendudukinya.
Haji Abdul Rahman Limbong mengetuai
membersihkan tanah di Kuala Telemong dan tanah milik Tengku Nik Maimunah ibn
Sultan Zainal Abidin III. Haji Abdul Rahman Limbong menyerang bangunan kerajaan
di Kuala Berang dan telah berjaya mendudukinya.
4.4 Tindak balas British terhadap kebangkitan
pemimpin tempatan
Tindakan British terhadap penentangan di
Tanah Melayu ialah menghantar tenteranya untuk menakluki Naning pada tahun 1831
tetapi dikalahkan oleh penghulu Dol Said. Pada akhir tahun 1832, seramai 1200
orang tentera telah dihantar oleh British sekali lagi menyerang Naning dan berjaya mengalahkan penghulu Dol
Said.
Seterusnya di Perak pula, pihak British dengan
500 orang tentera melancarkan serangan terhadap Pasir Salak dan kawasan yang
terlibat. Mereka yang terlibat seperti
Dato’ Maharaja Lela, Dato’ Sagor, Pandak
Lam, Seputum dan Pandak Indut dihukum gantung. Manakala Sultan Ibrahim dibuang
negeri ke Johor, manakala Sultan
Abdullah dan yang lain dibuang ke Pulau Seychelles.
Di
Kelantan pula, British telah menggunakan nama sultan Kelantan bagi membawa
masuk pasukan tentera dari negeri selat dengan kapal Perang H.M.S Cadmus yang
mendarat di Tumpat dan memulakan serangan pada bulan Mei 1915 di Saring. Tok
Janggut terkorban dan mayatnya diarak di seluruh pekan Kota Bharu sebelum
digantung di pasar dalam keadaan kepala
ke bawah dan kaki ke atas sebagai amaran kepada penduduk tempatan yang
menentang British.
Tindakan British di Terengganu pula ialah
pihak British menggunakan kuasa dan nama sultan Terengganu dan menghantar tiga
orang pembesar untuk menawan semula Kuala Berang dan menangkap serta memburu
sesiapa sahaja yang menghalang mereka. Selain itu, British juga mengarahkan
seramai 25 orang polis menyerang Kuala Telemong dan berjaya mengorbankan
seramai 11 orang penentang. Manakala
Haji Abdul Rahman Limbong ditangkap dan dibuang ke Makkah.
Bagi menghadapi tentangan di Sarawak, James
Brooke telah bertindak membakar kampung Rentap dan menyerang Rentap ketika
berundur ke Bukit Sadok.
Di
Sabah pula, Gabenor Beaufort telah menyerang dan membakar kampung Mat Salleh
apabila beliau membuat perundingan di Sandakan tentang kedudukannya. Tindak
balas di atas serangan Mat Salleh terhadap kubu SBUB telah menamatkan
penentangan terhadap British di Sabah.
4.5 Keberkesanan peranan pertubuhan dan kesatuan
dalam memupuk semangat
nasionalisme di negara ini.
Keberkesanan pertubuhan dalam memupuk
semangat nasionaisme di negara ini dapat dilihat melalui penubuhan Kesatuan
Melayu Singapura (KMS) oleh Mohammad Eunos Abdullah. Tujuan penubuhan KMS ialah
menjaga kepentingn sosioekonomi penduduk Melayu Singapura. Melalui desakannya,
beliau memperoleh sebuah kawasan penempatan khas bagi orang Melayu di
Singapura.
Selain itu, Persatuan Sahabat Pena Malaya
(PASPAM) di tubuhkan oleh S.M Zainal Abidin B.A. Persatuan ini ditubuhkan
dengan tujuan menggalakkan ahli-ahlinya berkenalkenal dan bertukar-tukar
pendapat bagi memajukan diri sendiri dan bangsa. Ini bertujuan untuk
menggalakkan perpaduan dan persaudaraan dalam kalangan orang Melayu di
Semenanjung Tanah Melayu.
Seterusnya, Persatuan Negeri-Negeri yang
ditubuhkan di Perak, Selangor, Pahang dan Negeri Sembilan. Persatuan-persatuan
ini berjaya menggabungkan tenaga intelektual Melayu untuk membincangkan nasib
orang melayu dalam soal ekonomi. Ini bertujuan untuk menggalakkan perpaduan
orang melayu.
Di samping itu, di negeri Sarawak pula,
Persatuan Kebangsaan Melayu Sarawak yang telah ditubuhkan oleh Datu Patinggi
Abang Haji Abdillah pada tahun 1939. Persatuan ini ditubuhkan untuk mengeratkan
perpaduan Melayu. Selain itu untuk menggalakkan masyarakat memperolehi pendidikan
untuk kemajuan bangsa. Malahan persatuan ini turut menjaga maruah bangsa dan
menegakkan ajaran agama Islam.
Salah satu lagi keberkesanan dapat dilihat
melalui penubuhan Kesatuan Melayu Muda (KMM) pada tahun 1939. Tokohnya ialah
Ibrahim Haji Yaakob dan Mustapha Husein. KMM bertujuan menggalakkan perpaduan
dalam kalangan pemuda Melayu. Di samping itu, meningkatkan tahap pendidikan
orang Melayu. Mereka juga bekerjasama dengan Jepun untuk menghalau British.
Selain itu, menjadi propaganda Jepun dengan membeli Warta Malaya untuk
dijadikan alat propaganda anti-British dan menyediakan kader-kader yang
dikenali sebagai tentera semut untuk menentang British.
Akhir sekali, penubuhan Kongres Melayu 1939
dan 1940. Tujuan pertubuhan ini membincangkan kemunduran orang Melayu dalam
pendidikan dan layanan pilih kasih British terhadap anak negeri. Resolusi
Kongres dengan menggambarkan perpaduan melayu untuk mengatasi permasalahan
sosioekonomi dan politik mereka yang lemah. Akhir sekali orang Melayu dapat
mengatasi perasaan kenegerian yang memisahkan mereka selama ini.
4.6
Kesan gerakan nasionalisme sehingga membawa kepada penyatuan orang Melayu dalam persatuan.
Kesan gerakan nasionalisme membawa kepada
kesan positif dalam penyatuan orang Melayu. Persatuan Sahabat Pena (PASPAM)
antara pertubuhan yang wujud hasil daripada gerakan nasionalisme. Ditubuhkan
pada 1934 yang dipimpin oleh S.M Zainal Abidin. Penubuhannnya bertujuan untuk
menggalakkan ahlinya berkenal-kenal dan bertukar-tukar pendapat bagi memajukan
diri dan bangsa. Hal ini secara tidak langsung telah menggalakkan perpaduan dan
persaudaraan dalam kalangan orang Melayu di seluruh semenanjung Tanah
Melayu
Pertubuhan negeri juga telah ditubuhkan di
Negeri-Negeri Melayu Bersekutu seperti di Perak (1937), Selangor (1938), Negeri
Sembilan (1938) dan Pahang (1938). Objektif utama penubuhan persatuan negeri
ini adalah untuk menggabungkan tenaga intelektual Melayu bagi membincangkan
nasib orang Melayu dalam soal ekonomi, pendidikan dan perkhidmatan kerajaan.
Disamping itu, kesan dari gerakan nasionalisme
juga telah mewujudkan sebuah persatuan
separa politik yang dikenali sebagai Kesatuan Melayu Muda (KMM). Kesatuan ini
dipimpin oleh Ibrahim Hj Yaakob. Objektifnya untuk menggalakkan perpaduan dan
meningkatkan tahap pendidikan orang Melayu.
Manakala di Sarawak pula, Persatuan Kebangsaan
Melayu Sarawak (1939) telah ditubuhkan
oleh Datu Patinggi Abang Haji Abdillah. Tujuan penubuhannya adalah untuk
mengeratkan perpaduan Melayu, menggalakkan pendidikan, manjaga budaya dan
maruah bangsa serta menegakkan ajaran agama Islam.
Di
Sabah, walaupun kesedaran untuk berpersatuan tidak menonjol tetapi masih
terdapat cawangan Persatuan Sahabat Pena yang bergiat di Jesselton (Kota
Kinabalu), Labuan dan Tawau. Walau bagaimanapun, kegiatannya mirip kepada
kegiatan persatuan di Semenanjung. Anggota-anggotanya terdiri daripada peniaga
kecil, pegawai rendah kerajaan dan guru sekolah Melayu.
5.0 Usaha memupuk semangat nasionalisme 5.1 Memanfaatkan perjuangan pemimpin tempatan
pada abad ke-19 dalam memupuk
semangat nasionalisme dalam kalangan rakyat Malaysia.
Antara usaha bagi memanfaatkan perjuangan
pemimpin tempatan dalam memupuk semangat nasionalisme adalah menghayati
perjuangan pemimpin tempatan yang sanggup berjuang untuk kedaulatan
negara.
Seterusnya, bagi memanfaatkan perjuangan
pemimpin tempatan dalam memupuk semangat nasionalisme dengan menghidupkan
semula watak-watak mereka melalui filem dan drama agar menjadi tatapan rakyat
Malaysia hari ini.
Kita juga boleh memanfaatkan perjuangan
pemimpin tempatan melalui pameran yang menarik dan kreatif di muzium yang
dilawati untuk menimbulkan kesedaran tentang kehebatan perjuangan pemimpin
tempatan
Di samping itu, aktiviti penulisan seperti
menulis esei bertemakan perjuangan pemimpin tempatan juga mampu memupuk
semangat nasionalisme dalam kalangan rakyat Malaysia. Aktiviti ini sesuai
dilakukan sempena sambutan bulan kemerdekaan yang perlu dibuka penyertaan untuk
pelbagai lapisan masyarakat.
Seterusnya, perjuangan pemimpin tempatan
dimanfaatkan untuk memupuk semangat nasionalisme dengan memuatkan peristiwa
berkenaan dalam silibus pembelajaran bagi murid sekolah rendah dan menengah
agar dapat mencontohi keberanian dan kegigihan para pejuang lampau.
Selain itu, kita dapat memupuk semangat
nasionalisme dengan mengenali pejuangpejuang terdahulu serta menghayati hasil
perjuangan mereka dalam membebaskan negara daripada cengkaman penjajah.
Seterusnya, menghargai jasa-jasa dan pengorbanan para pejuang bangsa
terutamanya dalam kalangan generasi muda.
Dalam pada itu juga, semangat nasionalisme ini dapat dipupuk dengan
memelihara keamanan yang sudah sekian lama dikecapi untuk meneruskan legasi
pembangunan negara secara berterusan. Kita juga wajar mencontohi sikap
perjuangan pemimpin tempatan seperti berani dalam mempertahankan hak walaupun
mereka tidak mempunyai senjata yang canggih. Malahan mereka juga tidak mudah
putus asa kerana sentiasa berusaha untuk mempertahankan kedaulatan negara. Akhirnya, kita hendaklah sentiasa menyedari
bahawa pembangunan yang dikecapi sehingga kini tidak akan tercapai tanpa
pengorbanan dan perjuangan tokoh-tokoh terdahulu. Justeru melalui penghayatan
ini kita dapat memupuk semangat cintakan negara.
5.2 Kepentingan semangat nasionalisme warga
Malaysia dalam mempertahankan
kedaulatan negara.
Semangat nasionalisme yang ada pada warga
Malaysia sememangnya mampu mempertahankan kedaulatan negara. Ini kerana
semangat nasionalisme akan mengukuhkan jati diri bangsa Malaysia, seterusnya
memupuk semangat setia dan sanggup berkorban untuk negara.
Di samping itu, dapat melahirkan warga
Malaysia yang tidak mudah terpengaruh dengan agenda anasir luar dan mengelakkan
diri daripada perkara-perkara negatif seperti rasuah, penyalahgunaan dadah dan
pemerdagangan manusia.
Selain itu, semangat nasionalisme bukan
sahaja memupuk semangat sifat bekerjasama antara rakyat Malaysia yang berbilang
kaum dan bersama-sama menjaga maruah bangsa Malaysia yang berdaulat.
Selanjutnya semangat nasionalisme akan
mengekalkan perpaduan antara kaum. Perpaduan antara kaum akan dapat memastikan
keamanan negara dan kemajuan yang dirancang akan tercapai.
Selain itu, warga Malaysia yang memiliki
semangat nasionalisme akan patuh kepada ajaran agama masing masing. Masyarakat
yang patuh kepada ajaran agama akan mematuhi undang-undang dan mudah
diuruskan.
Seterusnya warga Malaysia yang mempunyai
semangat nasionalisme akan melengkapkan diri dengan segala ilmu pengetahuan
yang berguna dan menguasai pelbagai kemahiran seperti ilmu komputer, sains dan
teknologi. Masyarakat berpengetahuan amat diperlukan untuk merealisasikan
wawasan negara.
5.3 Peranan media massa untuk mengekalkan
kedaulatan negara
Media Massa merupakan medium berkesan dalam
membantu negara mengekalkan kedaulatan negara. Buktinya, media massa dapat
menyampaikan dasar-dasar kerajaan kepada umum dengan lebih cepat. Malahan
maklumat berkaitan dengan dasar baru kerajaan dapat diperoleh dan diakses
dengan lebih mudah sama ada melalui media sosial, internet mahupun melalui
media penyiaran seperti berita dan hebahan umum.
Di samping itu, media massa juga dapat
menyampaikan maklumat dengan tepat dan
sahih kepada umum. Ini kerana kebanyakan
rakyat Malaysia bergantung sepenuhnya kepada media massa untuk mendapatkan
berita terkini.
Keberkesanan media massa juga dapat dilihat
dalam memartabatkan bahasa Melayu sebagai bahasa perpaduan. Bahasa Melayu
digunakan sebagai bahasa pengantar di media massa. Hal ini dapat dilihat
melalui penyampaian berita, rancangan-rancangan ilmiah dan forum yang
kebanyakkannya disampaikan dengan menggunakan bahasa Melayu. Hal ini sekaligus
membantu ke arah perpaduan kaum di negara ini.
Selain itu, media massa juga merupakan agen
perpaduan dan medium penting dalam mengekalkan keamanan negara. Buktinya,
penyiaran berita yang berkaitan dengan perjuangan tokoh-tokoh kemerdekaan dapat
menyemarakkan semangat patriotik dalam kalangan masyarakat. Mesej berunsurkan
semangat keberanian dan kerjasama juga jelas berjaya disampaikan melalui
program-program radio atau siaran rancangan televisyen.
5.4
Ciri-ciri warga Malaysia yang mempunyai semangat nasionalisme yang tinggi. Antara ciri-ciri warga
Malaysia yang mempunyai semangat nasionalisme yang tinggi adalah mempunyai
semangat cintakan negara yang kental. Perasaan sayangkan negara diterjemahkan
dengan mematuhi undang-undang negara. Malahan perasaan bangga menjadi warga
negara Malaysia melangkaui semangat perkauman dan kenegerian.
Selain itu, menghormati tokoh-tokoh
negarawan yang banyak berjasa sebelum dan selepas kemederkaan perlu dipupuk
sebagai tanda penghargaan kepada mereka. Jasa dan pengorbanan mereka perlu diingati
dan dihargai serta dijadikan sumber inspirasi terutama kepada generasi
muda.
Seterusnya, setiap warga Malaysia mesti
berpegang teguh dengan prinsip Rukun Negara yang menjadi panduan kepada semua
warga. Nilai agama dan budaya perlu
diamalkan demi memperkukuhkan jati diri
sebagai rakyat Malaysia yang baik. Warga Malaysia seharusnya berani, bijak dan
yakin dalam sebarang tindakan demi menjaga nama baik negara sama ada di dalam
dan di luar negara.
Di samping itu, mempunyai semangat juang
untuk mempertahankan kedaulatan negara daripada ancaman penceroboh atau anasir
asing. Ini penting untuk mengekalkan keharmonian dan kemakmuran negara.
Warga Malaysia yang mempunyai semangat
nasionalisme yang tinggi akan mengutamakan perpaduan dan sanggup bekerjasama
dengan pelbagai kaum untuk memastikan kesejahteraan dan keamanan negara. Warga
Malaysia juga sewajarnya mendaulatkan Bahasa Melayu sebagai bahasa kebangsaan
dan sebagai lambang penyatuan bangsa.
Seterusnya, warga Malaysia juga mesti
menguasai pelbagai cabang ilmu pengetahuan seperti teknologi dan kemahiran ICT
untuk menjadi sebuah negara maju menjelang tahun 2020. Akhir sekali warga
Malaysia seharusnya mengutamakan pembelian barangan buatan Malaysia sebagai
sumbangan dalam pembangunan ekonomi negara. 6.0 Peranan penulis akhbar bagi mengekalkan
kestabilan politik di Malaysia pada
hari ini.
Pada
pendapat saya, peranan yang patut dimainkan oleh penulis akhbar bagi
mengekalkan politik yang stabil di Malaysia pada hari ini ialah hanya
menyiarkan berita yang benar atau sahih sahaja. Ini penting supaya rakyat
memahami perkembangan semasa politik tanah air yang sebenar.
Seterusnya, penulis akhbar juga perlu kerap
memaparkan isu yang menggalakkan kerjasama dalam masyarakat. Contohnya, menulis
berita mengenai aktviti gotong-royong dan aktiviti Rukun Tetangga yang
melibatkan pelbagai kaum di negara ini.
Di
samping itu, penulis akhbar juga perlu menyediakan ruangan khas untuk memberi
kesedaran tentang kepentingan perpaduan kaum. Hal ini bertujuan untuk memupuk
perpaduan kaum yang menjadi nadi kestabilan politik sehingga hari ini.
Contohnya, gambar sukan yang memupuk perasaan muhibbah antara pelbagai
kaum
Selain itu, penulis akhbar tidak seharusnya
menimbulkan isu-isu sensitif yang boleh menyemarak api perkauman. Sebaliknya
penulis hendaklah membantu mengekalkan politik yang stabil melalui penulisan.
Contohnya, memartabatkan Bahasa Melayu sebagai bahasa perhubungan utama di
negara Malaysia. Ini kerana Bahasa Melayu merupakan bahasa penyatuan antara
kaum seperti yang termaktub dalam perlembagaan 152.
Akhir sekali ialah penulis akhbar perlu
berusaha untuk meningkatkan perasaan cinta akan bangsa dan negara terutama
dalam kalangan generasi muda. Contohnya menyediakan ruangan Sejarah untuk
mengetahui tentang peristiwa penting negara seperti kemerdekaan dan perjuangan
pemimpin tempatan. Ini penting agar rakyat tidak melupakan sejarah perjuangan
negara demi mengekalkan politik yang stabil di Malaysia pada hari ini.
6.1 Perjuangan pemimpin tempatan tidak berjaya
satu perbahasan.
Saya tidak bersetuju dengan pernyataan ini
walaupun dari segi perjuangan menentang penjajah itu gagal, namun kesan yang
ditinggalkan ekoran penentangan tersebut telah menaikkan semangat patriotisme
yang sangat tinggi dalam kalangan penduduk Tanah Melayu .Contohnya perjuangan
Dato’ Maharajalela, Rentap dan Mat Salleh yang sanggup berjuang sehingga
titisan darah terakhir. Perjuangan mereka telah menunjukkan semangat setia
negara yang mendalam kerana sanggup berkorban untuk bangsa dan negara.
Selain itu juga, sifat bekerjasama dan
tolong menolong antara pemimpin dengan pengikut dalam menentang penjajahan
British telah menyumbangkan ke arah kejayaan generasi hari ini. Contohnya
kemenangan Dol Said menentang British pada 1831 mendapat bantuan
ketenteraan dari Yam Tuan Ali, Syed
Shaban, Penghulu Ramai dan Rechat, Dato Kelana Sungai Ujong serta Penghulu
Gemenchah. Sifat inilah yang akhirnya menjadikan Malaysia negara yang aman dan
makmur walaupun terdiri daripada berbilang kaum, agama dan kebudayaan.
Di samping itu, penentangan ini jelas
memperlihatkan sikap tidak mudah putus asa mereka. Bukti perjuangan yang
ditunjukkan oleh pejuang tempatan
seperti Tok Janggut, Mat Salleh dan Rentap
telah mengugat kedudukan British di Tanah Melayu. Sikap ini yang telah
diaplikasi oleh generasi hari ini sehingga mampu melahirkan ramai atlet sukan
yang bertaraf antarbangsa seperti Dato Lee Chong Wei, Pandalela Rinong, Dato
Nicol David dan ramai lagi.
Seterusnya hujah yang menyangkal pernyataan
ini ialah kejayaan beberapa pemimpin tempatan yang berjaya mengusir penjajah
British. Contohnya, Rentap yang berjaya mengusir James Brooke dari Nanga
Skrang. Begitu juga dengan kejayaan pemimpin rombongan kemerdekaan yang
diketuai oleh Tunku Abdul Rahman. Rombongan ini telah berjaya mendapat
kemerdekaan daripada pihak British. Berkat kejayaan perjuangan pemimpin negara,
akhirnya telah menjadikan negara Malaysia sebuah negara industri yang mampu
menghasilkan kereta nasional sendiri sehingga mengharumkan nama negara di
persada antarabangsa.
Seterusnya, keberanian perjuangan tokoh
tempatan telah memberi inspirasi dan melahirkan ramai pemimpin negara yang
berwibawa. Mereka dengan lantang bersuara dan mengeluarkan pendapat dalam arena
perbincangan antarabangsa seperti Perhimpunan
Agung Pertubuhan Bangsa Bersatu (PBB)
tentang hak-hak kemanusiaan. Buktinya keberanian Perdana Menteri kita dalam
menyuarakan nasib mangsa pelarian perang seperti di Syria. Malahan negara
Malaysia bersedia membuka pintu kepada 3,000 pelarian Syria dalam tempoh tiga
tahun akan datang bagi membantu meringankan krisis pelarian. 6.2
Tema-tema penulisan yang dapat membangkitkan semangat nasionalisme dalam kalangan rakyat Malaysia.
Sekiranya saya adalah seorang penulis akhbar, majalah atau
novel pada hari ini, tema penulisan yang akan saya pilih untuk menaikkan
semangat nasionalisme kalangan rakyat ialah tema Perpaduan. Ini kerana Malaysia
terkenal sebagai sebuah negara yang terdiri daripada rakyat pelbagai kaum
tetapi mampu hidup dengan aman dan makmur. Contoh tema ini dapat ditonjolkan
melalui pengamalan Rumah Terbuka oleh pelbagai kaum di Malaysia. Mereka
menyambut perayaan masing-masing pada setiap tahun dan diraikan secara bersama
dengan rasa gembira. Hal ini pasti akan berjaya menaikkan dan menyuburkan
semangat nasionalisme dalam kalangan rakyat Malaysia.
Seterusnnya ialah tema Malaysia Boleh
merupakan slogan yang diilhamkan oleh Tun Dr. Mahathir bin Mohamad. Slogan ini
merupakan ciptaan terulung yang berjaya mengikis persepsi orang luar bahawa
Malaysia adalah negara kampung. Pada asalnya, slogan ini dicipta untuk
menyuntik semangat atlet Malaysia dalam arena sukan tetapi slogan ini akhirnya
telah berkembang dan berjaya melakukan transformasi besar dalam aspek politik,
ekonomi dan sosial sehingga dikagumi oleh negara luar. Contohnya, kejayaan dua
orang pendaki negara iaitu Mohanadas dan M. Magendran yang berjaya sampai ke
puncak Gunung Everest kerana semangat Malaysia Boleh!.
Selain itu, tema Keistimewaan Malaysia.
Dalam tema ini, saya akan memaparkan keistimewaan Malaysia yang mempunyai
kepelbagaian etnik dan budaya etnik terutama di Sabah dan Sarawak. Ini kerana,
Sabah dan Sarawak mempunyai pelbagai etnik yang terdiri daripada pelbagai
budaya, makanan dan adat tradisi. Hal
ini pasti menimbulkan semangat kebanggaan rakyat Malaysia kerana mempunyai
keunikan yang tersendiri.
Di samping itu, ialah tema Kejayaan Rakyat
Malaysia. Semua kejayaan yang pernah dicipta oleh rakyat Malaysia akan
dikumpulkan dalam ‘Malaysia Boof Of Record’ untuk dijadikan inspirasi oleh
generasi pada hari ini. Contohnya, kejayaan Datuk Dr. Sheikh Muszaphar sebagai
angkasawan pertama negara. Selain itu Datuk Nicol David sebagai pemain nombor
satu dunia dalam sukan Skuasy. Melalui penulisan ini, pastinya akan menyuntik
semangat generasi muda untuk terus melakar kejayaan.
Akhir sekali ialah tema Patriotik. Tema ini
mengangkat perjuangan tokoh-tokoh yang sering dilupakan setiap kali sambutan
hari kemerdekaan negara. Contohnya, perjuangan Tok Janggut di Kelantan, Rosli
Dhobi di Sarawak dan Mat Salleh di Sabah. Melalui tema ini adalah diharapkan
generasi pada hari ini akan sentiasa merasa bersyukur kerana hidup
dalam suasana aman damai. Ini penting
supaya mereka sentiasa berusaha untuk menjaga keamanan negara. Justeru,
semangat nasionalisme harus sentiasa subur demi kedaulatan negara
tercinta.
7.0 Cabaran dan langkah memupuk semangat
nasionalisme 7.1 Cabaran yang dihadapi
oleh negara dalam usaha memupuk semangat
nasionalisme dalam kalangan rakyat
Cabaran yang dihadapi dalam usaha memupuk
semangat nasionalisme adalah kesukaran mengukuhkan perpaduan di Malaysia kerana
kepelbagaian kaum yang terdapat dalam negara.
Selain itu pengaruh budaya luar yang
negatif juga menyebabkan kurangnya semangat nasionalisme. Ini kerana mereka
lebih tertarik dengan budaya luar berbanding budaya sendiri, Perkembangan
teknologi yang melalaikan juga menyebabkan kurangnya semangat nasionalisme
terutama dalam kalangan remaja. Mereka lebih suka berhibur daripada membaca dan
mencari maklumat berkaitan sejarah negara.
Disamping itu, kurangnya program-program
yang berunsur patriotisme turut menyebabkan semangat nasionalisme kurang
dihayati.
Akhir sekali wujudnya jurang perbezaan
pendidikan seperti memilih sekolah mengikut kelompok kaum masing-masing. Ini
menyebabkan sukarnya untuk mewujudkan semangat nasionalisme dalam diri
pelajar.
7.2 Langkah-langkah mengatasi cabaran memupuk
semangat nasionalisme
Langkah-langkah untuk mengatasi cabaran
dalam memupuk semangat nasionalisme dalam kalangan rakyat adalah semua rakyat
haruslah mengukuhkan perpaduan. Contohnya menjayakan konsep 1 Malaysia untuk
menyatupadukan semua kaum dan menwujudkan perpaduan.
Selain itu pihak yang berkenaan, seperti
pihak media haruslah menapis pengaruh budaya luar yang negatif sebelum
disiarkan. Rakyat juga haruslah bijak memilih maklumat yang disampaikan.
Seterusnya ibu bapa haruslah memantau penggunaan teknologi supaya anak-anak
hanya mengakses maklumat yang positif dan bermanfaat. Ini penting supaya
anak-anak mempunyai ilmu pengetahuan tanpa mengenepikan nilai-nilai murni
seperti berakhlak mulia dan bertanggungjawab.
Kerajaan seharusnya meningkatkan kerjasama
dengan pelbagai pihak untuk menganjurkan program-program berunsurkan
nasionalisme. Contohnya, Kementerian Pendidikan Malaysia telah bekerjasama
dengan Persatuan Sejarah Malaysia menganjurkan
pertandingan Galeri Sejarah Sekolah. Ini
penting untuk memupuk semangat cintakan sekolah dan tokoh-tokoh tempatan.
Akhir sekali menubuhkan sekolah wawasan
yang terdiri daripada pelbagai kaum. Sekolah ini dapat memupuk semangat
nasionalisme kerana para pelajar boleh bergaul dan bekerjasama tanpa mengira
kaum dan agama. Ini penting supaya pelajar saling hormatimenghormati dan
memahami budaya serta cara hidup kaum-kaum di negara ini.
8.0 Faktor-faktor dan kesan-kesan semangat
nasionalisme semakin luntur
8.1
Faktor-faktor semangat nasionalisme semakin
luntur dalam kalangan generasi
muda pada hari ini
Semangat nasionalisme semakin luntur dalam
kalangan generasi muda hari ini adalah disebabkan generasi muda kini tidak
mempunyai semangat cinta akan tanah air. Mereka juga tidak memahami maksud
sebenar patriotisme. Selain itu, generasi muda juga mudah terpengaruh dengan
anasir-anasir yang negatif dari media massa ataupun elektronik.
Generasi muda juga terlalu leka dengan
lambakan hiburan yang menyeronokkan. Di samping itu,generasi muda turut
terpengaruh dengan budaya asing yang kini semakin berleluasa di negara kita.
Seterusnya, kurang didikan agama dan kesedaran sivik juga menyebabkan semangat
nasionalisme semakin luntur dalam jiwa generasi muda.
Selain itu, sikap suka mementingkan diri
sendiri juga antara sebabnya. Tidak dapat dinafikan bahawa semangat
nasionalisme juga semakin luntur kerana generasi muda kini tidak memahami konsep Rukun Negara. Generasi
muda juga kurang menghayati perjuangan tokoh-tokoh tempatan. Seterusnya,
kurangnya ilmu pengetahuan turut menyebabkan kurangnya semangat nasionalisme
dalam diri generasi muda kini.
8.2
Kesan-kesan yang akan berlaku sekiranya sikap ini tidak dibendung. Kesan yang akan berlaku sekiranya sikap ini
tidak dibendung ialah generasi muda akan berpecah belah. Selain itu, keamanan
dan keharmonian negara juga akan terancam. Seterusnya, lahirnya individu yang
mementingkan diri sendiri.
Di samping itu, generasi muda juga akan
hilang jati diri. Seterusnya, minda generasi muda akan mudah terpengaruh dengan
anasir-anasir luar. Gejala sosial dalam kalangan generasi muda turut meningkat dan sukar dibendung.
Selain itu, perasaan bangga sebagai rakyat
Malaysia tidak akan wujud. Generasi muda
juga tidak akan menghormati Rukun Negara. Seterusnya, pertahanan negara akan
tergugat. Malahan hasrat untuk mencapai Wawasan 2020, kemungkinan tidak akan
tercapai.
9.0 Menghayati Iktibar dan nilai daripada perjuangan tokoh
Antara iktibar yang diperoleh ialah kita
hendaklah sentiasa menunjukkan kecintaan kepada negara untuk mengekalkan
kedaulatan negara. Selain itu, kita haruslah bekerjasama dalam mencapai
matlamat negara. Kita juga perlu berganding bahu untuk membangunkan negara
supaya setanding dengan negara-negara maju. Seterusnya, kita mestilah berani
dan tabah menghadapi cabaran. Di samping itu, kita haruslah setia kepada
pemimpin dan berhati-hati dengan orang asing supaya negara kita tidak lagi
dijajah semula.
Antara nilai yang kita perlu amalkan ialah
sentiasa menunjukkan semangat kekitaan dan kesamarataan dalam apa jua tindakan
yang dilakukan. Selain itu, kita perlu menunjukkan kerjasama dan hidup saling
hormat-menghormati di antara pelbagai kaum di Malaysia. Kita juga perlu
menunjukkan nilai menghargai dan menghormati agama kaum lain. Kita juga
sentiasa saling memahami dan bertoleransi dalam apa jua perkara yang
dilakukan.
Selain itu, sebagai rakyat Malaysia yang
mempunyai unsur patroitik, kita perlu bersifat terbuka dengan menyokong
perubahan yang membawa kebaikan seperti pembangunan negara. Selain itu,
perpaduan harus diamalkan sepanjang masa supaya keamanan negara dapat
dikekalkan. Kita perlu berbangga dengan keunikan negara yang terdiri daripada
pelbagai kaum dan budaya. Akhir sekali kita juga wajar menunjukkan penghormatan
terhadap kepimpinan negara dan sentiasa bersyukur dengan kemerdekaan yang telah
dicapai.
Rumusan
Antara Pengetahuan yang saya perolehi ialah
mengetahui usaha pemimpin tempatan menentang penjajah British. Penentangan ini
didorong oleh hasrat membebaskan negara daripada kuasa penjajah. Akhirnya
muncullah ramai pemimpin tempatan daripada pelbagai latar belakang menentang
penjajah yang mendatangkan pelbagai kesulitan kepada penduduk tempatan dari
aspek politik, ekonomi dan sosial.
Antara nilai murni yang dapat diterapkan
ialah semangat juang yang kental dalam mempertahankan tanah air. Selain itu
mempertahankan kedaulatan negara dengan menerapkan sikap berani menentang
musuh. Di samping itu, memiliki jati diri yang tinggi agar tidak mudah menerima
pengaruh luar. Selanjutnya tidak mudah berputus asa dengan menunjukkan semangat
setia negara yang tinggi. Akhirnya kesanggupan bekorban demi agama, bangsa dan
negara dengan mengetepikan kepentingan diri.
Antara unsur patriotik yang boleh
diterapkan dalam diri ialah cinta akan negara yang tinggi dan sanggup berkorban
untuk negara. Contohnya penentangan Tok Janggut yang sanggup berjuang walaupun
terpaksa ditangkap dan dihukum mati.
Harapan
saya agar rakyat Malaysia hendaklah memperkukuh
semangat nasionalisme yang tinggi. Hal ini juga, supaya dapat mempertahankan
negara daripada campur tangan kuasa asing dan seterusnya dapat mengekalkan
kedaulatan negara. Akhir sekali semoga rakyat Malaysia saling menghormati
antara satu sama lain untuk mewujudkan keamanan.
No comments:
Post a Comment